Μετά από διαπραγματεύσεις το Σεπτέμβριο και τον Οκτώβριο του 1916, μεταξύ του Μπογός Νουμπάρ Πασιά και των γαλλικών αρχών, η Ανατολική Λεγεώνα (Légion d’Orient) ιδρύθηκε επίσημα στο Κάιρο το Νοέμβριο του 1916. Θα ήταν βοηθητική μονάδα του Γαλλικού Στρατού, που θα αποτελείτο από Αρμένιους εθελοντές από τη Μέση Ανατολή, την Ευρώπη και τη Βόρεια Αμερική, ο σκοπός των οποίων θα ήταν η απελευθέρωση της Κιλικίας από την Οθωμανική Αυτοκρατορία, με σκοπό τη δημιουργία ενός ανεξάρτητου αρμενικού κράτους στην περιοχή. Αρκετοί αρμενικοί οργανισμοί δεσμεύτηκαν για συνεισφορές για να συγκροτήσουν λόχους της Λεγεώνας. Μετά από διαπραγματεύσεις με τις βρετανικές αρχές, αποφασίστηκε ότι η εκπαίδευση των εθελοντών θα λάμβανε χώρα στη Μοναργά, στη χερσόνησο της Καρπασίας της Κύπρου.
Το στρατόπεδο κτίστηκε το Δεκέμβριο του 1916 από πρόσφυγες της Αρμενικής Γενοκτονίας και τον Ιανουάριο του 1917 ξεκίνησε η άφιξη των εθελοντών, η οποία συνεχίστηκε καθ’ όλη τη διάρκεια του 1917 και του 1918. Η επιλογή και η εκπαίδευση ήσαν αρκετά αυστηρές. Το στρατόπεδο αποτελείτο από το αρχηγείο, τους στρατώνες, διάφορες βοηθητικές εγκαταστάσεις (συμπεριλαμβανομένης μιας χαβούζας) και ένα μικρό εκκλησάκι. Συνολικά, υπήρχαν 4.124 εθελοντές, που σχημάτιζαν 3 τάγματα. Ο διοικητής του στρατοπέδου ήταν ο Αντισυνταγματάρχης Πεζικού Louis Romieu και ο πνευματικός ποιμένας ήταν ο Αρχιεπίσκοπος Τανιέλ Χακοπιάν, βοηθούμενος από τον Αρχιμανδρίτη Κρικόρ Μπαχλαβουνί, που αργότερα έμεινε γνωστός ως «Τοπάλ Βαρταμπέτ» (Κουτσός Αρχιμανδρίτης).
Η εκπαίδευση ολοκληρώθηκε μέχρι το Μάιο του 1918 και τότε το μεγαλύτερο μέλος της Λεγεώνας αναπτύχθηκε στην Παλαιστίνη, σημειώνοντας τη διάσημη Μάχη του Αραρά στις 19 Σεπτεμβρίου 1918. Το 3ο Τάγμα έφυγε από την Κύπρο τον Οκτώβριο του 1918. Το Δεκέμβριο του 1918 η Λεγεώνα - αποτελούμενη από 4 τάγματα, 4.368 στρατιώτες και 66 αξιωματικούς - εγκαταστάθηκε στην περιοχή της Κιλικίας ως μέρος της γαλλικής εντολής, όπου παρέμεινε μέχρι που διαλύθηκε τον Αύγουστο του 1920. Το Φεβρουάριο του 1919 ονομάστηκε και επίσημα Αρμενική Λεγεώνα (Légion Arménienne). Μετά τη διάλυση της Λεγεώνας, μόνο ένας πολύ μικρός αριθμός Λεγεωνάριων επέστρεψε στην Κύπρο. Αξίζει να αναφέρουμε ότι στο αρμενικό κοιμητήριο της Λάρνακας βρίσκεται ομαδικός τάφος 9 Λεγεωνάριων που σκοτώθηκαν εν ώρα δράσης», ο οποίος κατασκευάστηκε από το Γαλλικό Προξενείο στα τέλη της δεκαετίας του 1940. Σήμερα, πολύ λίγα παραμένουν απ’ ό,τι ήταν το στρατόπεδο της Λεγεώνας, που τώρα βρίσκεται στις τουρκοκρατούμενες περιοχές της Κύπρου.
Φωτογραφίες από το βιβλίο "Տիգրան Յ. Պօյաճեան: Հայկական Լէգէոնը, Պատմական Յուշագրութիւն (Ուօթրթաուն Մէս: 1965)", http://www.armenews.com
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου